CV’de beceri ve yetenekler bölümünü hazırlama

Beceri ve yetenek nedir?

CV’de beceriler bölümü genellikle “Beceriler” veya “Beceri ve Yetenekler” şeklinde adlandırılır. Bazen de “Yetkinlikler” olarak da adlandırıldığını görürüz. CV örneklerini biraz incelediyseniz bu kavramların birbiri yerine kullanıldığını ve bu konuda belli bir kafa karışıklığı olduğunu düşünebilirsiniz. Türk Dil Kurumu’nun resmi sözlüğüne göre:

Beceri, “Kişinin yatkınlık ve öğrenimine bağlı olarak bir işi başarma ve bir işlemi amaca uygun olarak sonuçlandırma yeteneği”dir.

Yetenek, “Bir kimsenin bir şeyi anlama veya yapabilme niteliği, istidatı, kabiliyeti”dir.

Yetkinlik, “Yetkin olma durumu, olgunluk, kemal, mükemmeliyet”tir.

Bu tanımlara göre Yetenek’in daha çok bireyin doğuştan var olan güçlü yönleri olduğunu söyleyebiliriz. Beceri ise kişiden bir işi sonuçlandırması için beklenen teknik ve teknik olmayan bilgi, donanım ve özelliklerdir. Doğuştan gelen yeteneklerimiz elde ettiğimiz becerileri destekleyici bir rol üstlenir.

Yetkinlik ise bireyin belli bir sorumluluğu veya işi/görevi yerine getirebilme durumu olduğunu söyleyebiliriz. İş dünyasında yetkinlik kavramı alınan sonuçtan ziyade bu sonucu almak için gerekli olan bilgi, beceri, tutum, davranış ve performansı ifade eder. Boyatzis’in tarifine göre yetkinlik: “.... kişinin temel özelliklerinden kaynaklanır. Bu özellikler; bir güdü, bir nitelik, bir beceri ya da kişinin benlik algısının, toplumsal rolünün ya da bilgi dağarcığının bir öğesi olabilir.”

2 temel beceri türü; teknik ve teknik olmayan

Beceri ve yetenekleriniz, bir iş verene “şirket için neler yapabileceğiniz,” “herhangi bir problemle karşılaştığınızda bunu nasıl çözeceğiniz,” “ekip arkadaşlarınızla uyumunuzun” nasıl olacağı gibi konularda ipuçları verir. Aslında bu noktalar aynı zamanda iş mülakatında da karşınıza çıkacak sorulardır ve öz geçmişinizde becerilerinize yer verirken bu sorulara da hazırlanmış olursunuz.

Beceri türleri çeşitlendirilebilir fakat CV söz konusu olduğunda ela alabileceğimiz iki temel beceri türü mevcuttur; biri teknik beceriler (burada profesyonel olarak da adlandıracağız) ve diğeri ise teknik olmayan becerilerdir. IK uzmanları ve iş verenler iki tür beceriye de dikkat eder.

• Teknik (profesyonel) beceriler

Teknik beceriler, belirli bir işi yapabilmeniz için gerekli olan spesifik becerilerdir. Bu belirli araçları kullanma beceriniz veya belirli tekniklere hâkim olma ve bu teknikleri uygulama beceriliniz olabilir. Bu becerileri, üniversitede veya çalıştığınız işlerde kazanmış olabilirsiniz. Profesyonel beceriler oldukça çeşitlidir fakat tanımlaması göreceli olarak daha kolaydır.

Bir bilgisayar programcısıysanız Java, C ++, PHP gibi bildiğiniz programlama dilleri, bir muhasebeciyseniz işletmelerde finansal bilgilerin toplanması, ölçülmesi ve analizi gibi süreçlere dair bilginiz, bir otel yöneticisiyseniz online rezervasyon sistemlerine, turistik merkezlere ve otellere, akıcı İngilizce konuşmanıza dair becerileriniz teknik becerilerinizdir.

• Teknik olmayan (kişisel) beceriler

Teknik olmayan beceriler, bireysel veya bireyler arası davranışsal becerilerinizdir. Bir şirkete girdiğinizde iş ortamına adaptasyonunuz, diğer ekip arkadaşlarınızla uyumunuz ve işinize olan dikkat ve özeniniz teknik olmayan becerileriniz sayesinde oluşur. Bu beceriler o kadar değerlidir ki bazen bir iş verenin sizi işe almasında doğrudan etkili olabilir.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi teknik beceriler oldukça çeşitlidir ve uzmanlık alanınıza göre değişir. Bununla birlikte saptanması daha kolay becerilerdir. Sosyal veya teknik olmayan becerileri saptamak ise o kadar kolay değildir. Aşağıda bu becerilere bazı örnekler vereceğiz fakat başvuracağınız pozisyona göre bu becerileri çeşitlendirebileceğinizi unutmayın.

Şirketlerin aradıkları bazı önemli davranışsal beceriler şu şekildedir:

• İnisiyatif ve sorumluluk alma
• Detaylara önem verme
• Dakiklik
• Araştırma yapabilme
• Yeni şeyler öğrenmeye açık olma
• Mesleğine karşı hevesli olma
• Ekip arkadaşlarıyla uyumlu çalışabilme
• Takım çalışmasına yatkın olma
• Empati kurabilme
• Kurallara saygılı olma
• İyi iletişim kurabilme
• Stres altında çalışabilme
• Kolay adapte olabilme
• Yenilikçi stratejiler geliştirme
• Hızlı ve etkili kararlar alabilme

İş verenler genellikle hem teknik hem de teknik olmayan becerilerini dengeli bir şekilde kullanarak verimli ve uyumlu çalışabilecek adaylar arar.

Yeteneklerimiz ve özgeçmişimizdeki önemi

Yukarıda becerinin ve yeteneğin ne demek olduğuna değindik. Tekrar özetlersek beceri, eğitim veya deneyim yolu ile edindiğimiz yetenekler, yetenek ise bir işi yapabilme kabiliyetimizdir. Yetenek, kişiliğimiz, zekâmız, çevresel ve genetik faktörler ile ilişkilidir. Teknik olmayan becerilerimizin bazıları aslında öğrenmeden sahip olduğumuz yeteneklerimiz olabilir. Veya edindiğimiz deneyimler potansiyelimizi/yeteneklerimizi açığa çıkarmış olabilir.

Örneğin, doğuştan dışa dönük ve vücut dilini iyi kullanabilen biriysek ve bulunduğumuz ortamlarda bu özelliklerimizi kullanabileceğimiz durumlar oluşmuşsa bu bizde artık bir beceri olarak kendini gösterebilir. Ne tür bir beceri olarak? Örnek olarak ‘Topluluk karşısında etkili ve güzel konuşma’ veya ‘Etkili sunum yapabilme’ becerileri verilebilir.

Bazen beceri ve yetenek kavramları iç içe geçse de CV’mizde ele alacağımız yeteneklerimiz aslında yukarıda bahsettiğimiz teknik olmayan becerilerimizdir. Attığımız “Beceri ve yetenekler” başlığı bu anlamda teknik becerilerimizle beraber teknik olmayan becerilere dönüşmüş yeteneklerimizdir.

Başvuracağınız iş ile ilgisi olmayan, doğuştan sahip olduğunuz yeteneklerin bu bölüm ile hiçbir ilgisi olmayacağını siz de tahmin edersiniz. Örneğin güzel şarkı söylüyorsanız ve başvuracağınız iş bilgisayar programcılığı ile ilgiliyse bu yeteneğinize “Beceri ve Yetenekler” bölümünde yer vermenize gerek yoktur.

Beceri ve yetenekler bölümü hazırlanırken dikkat edilmesi gerekenler

İlk olarak elinize bir kâğıt kalem alın ve bir çizgi çizerek sayfayı iki kısma ayırın. Birinci kısma başlık olarak Profesyonel Beceriler, ikinci kısma da Kişisel Beceriler yazın. Bu beceri ve yetenekler bölümünü doğru şekilde doldurmanıza yardımcı olacaktır.

Beceriler listenizi hazırladıktan sonra listedeki becerileri, aşağıdaki adımları takip ederek eleyebilir ve CV’nizde hangi becerilere en doğru şekilde yer vereceğinize karar verebilirsiniz.

Yapılacaklar

• Aranan becerileri öğrenmek için iş ilanını dikkatlice okuyun: Genellikle iş ilanında iş verenler adaylardan ne tür beceriler beklediklerini belirtir. İlanda belirtilen becerilerle eşleşen becerilerinize özgeçmişinizde yer verdiğinizde işe alım uzmanının veya iş verenin dikkatini çekme ihtimaliniz daha yüksektir. İş ilanındaki kelimeleri birebir alıp yazmamaya özen gösterin. Bunun yerine aranan becerilerin genel olarak ne tür beceriler olduğu saptayın ve kendi becerilerinize buna göre öncelik verin.
• İş deneyiminizle ilgili olan becerilere yer verin: Öz geçmişinizde yer vereceğiniz beceriler, geçmiş iş deneyimlerinizle bağlantılı olsun. Bu belli bir kariyer hedefine sahip olduğunuz ve bu konuda kendinizi her açıdan geliştirdiğinize dair işe alım uzmanlarına daha çok ipucu verecek ve seçilme şansınızı artıracaktır.

• Örnek CV’leri inceleyin: Uzmanlık alanınızdaki benzer CV’leri inceleyerek beceriler bölümünde hangi becerilere yer verildiğine dair fikir sahibi olabilirsiniz. Dahil edilen teknik (profesyonel) veya teknik olmayan (kişisel) becerileri sahip olduğunuz becerilerle kıyaslayın. Hangileri benzer?

• Becerilerinizi verilerle destekleyin: CV’nizde becerilerinizi sıralayıp bu becerileri nasıl edindiğinizi veya kullandığınızı anlatmazsanız bu bölüm işe alım uzmanı üzerinde istediğiniz etkiyi oluşturmayabilir. Elde ettiğiniz becerileri destekleyecek veriler sağlayın. Örneğin, edindiğiniz beceriye dair aldığınız bir sertifikayı yazabilirsiniz. Çevirmenseniz belli bir çeviri programında günlük kaç kelime çevirdiğinize yer verebilirsiniz. Veya bildiğiniz yabancı dili müşterilerinizle iletişim kurarken kullandığınızı anlatabilirsiniz.

• Madde madde belirtin: Becerilerinizi madde madde işaretlerseniz işe alım uzmanları tarafından bu bölümü takip etmesi çok daha kolay olacaktır. Destekleyici verilerinizi de kısa ve öz tutun.
• Başvurduğunuz pozisyon için gerekli becerileri listeleyin: İş verenler, adayın işe alacakları pozisyon için uygun olan becerilerine dikkat edecektir. Gerekli profesyonel ve kişisel becerilerle donatılmış olmanız, eğitiminiz ve iş deneyiminizle beraber işe alım uzmanları ve iş verenler üzerine oldukça pozitif bir etki yaratabilir.

Yapılmaması gerekenler

• Çok uzun veya çok kısa bir beceri listesi oluşturmayın: 5 - 7 beceri yazmanız yeterli olacaktır. Çok uzun bir liste, iş veren üzerinde gerçekçi olmadığınıza dair bir imaj oluşturabilir ki bu da hedeflediğiniz etkinin tersi olacaktır.
• Klişelere düşmeyin: CV’niz size özeldir ve kendinizi öne çıkarabileceğiniz bir dokümandır. Herkesin sıklıkla kullandığı özelliklerle dolu bir CV işe alım uzmanının dikkatini çekmeyecektir. O yüzden beceriler bölümünün herkesin kullandığı klişe şeylerle dolu olmadığından emin olun. Diğer adayların arasından hatırlanmanızı sağlayacak ne tür bir beceri ekleyebileceğinizi düşünün.
• Sadece teknik veya sadece kişisel becerileri yazmayın: CV’nizde doğru dengeyi yakalamak önemlidir çünkü iş verenler de adaylarda bu dengeyi arar. Hem profesyonel hem de kişisel becerilerinize yer vererek doğru dengeyi sağlayabilirsiniz.
• Becerilerinizi abartarak yazmayın: Becerilerinize CV’nizde abartarak yer vermemenizi öneririz. Örneğin, gerçekte bilmediğiniz bir dili biliyormuşsunuz gibi veya olduğundan daha ileri bir seviyede biliyormuşsunuz gibi yazmış olabilirsiniz. İş mülakatında bunu ispatlamanız sizden beklenebilir ve ispatlayamazsanız bu durum, şansınızı artırmayı bırakın var olan şansınızı da kaybetmenize yol açacaktır.

Özetle

Öz geçmişinizde becerilerinize ve yeteneklerinize değinmeniz önemlidir fakat ne şekilde değindiğiniz de bir o kadar kritiktir. CV’nizde başvuracağınız pozisyona uygun beceri ve yeteneklerinizden bahsetmezseniz, bahsettiğiniz beceriler çok genel geçerse veya verilerle desteklenmiyorsa beceriler bölümü iş mülakatına çağrılmanıza katkı sağlamaz. İş ilanını detaylı bir şekilde okuyun. İş verenin beklentilerini anlayın. Bir iş vereni ne tür becerilerin etkileyebileceğini ve ne tür becerilerin hiç etkilemeyeceğini değerlendirin. Bu şekilde becerilerinizi ve yeteneklerinizi doğru şekilde CV’nizde yansıtabilir ve işe alım uzmanının dikkatini çekerek iş mülakatına çağrılma şansınızı artırabilirsiniz.