Referencje w CV

Przygotowując swoje curriculum vitae i list motywacyjny, naturalnie będziesz starał się przedstawić jak najbardziej pozytywny obraz samego siebie. Przyszły pracodawca doskonale zdaje sobie sprawę, że to, co znajduje się w twoich dokumentach rekrutacyjnych, jest subiektywne i jednostronne. Dlatego też bardzo doceni możliwość potwierdzenia twoich umiejętności, kompetencji i doświadczenia przez osobę trzecią.

Referencje – co to jest?

Na początek warto wyjaśnić, czym są referencje. Są one niczym innym jak opinią na temat tego, jakim jesteś pracownikiem. Ich celem jest zarekomendowanie cię przyszłym pracodawcom. Referencje a rekomendacje to w zasadzie to samo. Nikt przecież nie powoła się na referencje przedstawiające go w negatywnym świetle.

Z punktu widzenia rekrutera referencje dostarczają niezwykle wartościowych informacji, które pomogą wybrać najlepszego kandydata na oferowane stanowisko.

Kto może wystawić ci referencje?

Najbardziej cenione są referencje od osób, które dobrze znają cię pod względem zawodowym: byłych zwierzchników, współpracowników lub podwładnych. Im wyżej dana osoba znajduje się w hierarchii firmy, tym cenniejsze będą jej referencje.

W przypadku studentów i tych, którzy niedawno ukończyli studia i nie mogą się jeszcze pochwalić dużym doświadczeniem zawodowym, referencje może wystawić były profesor lub nauczyciel, osoba nadzorująca praktykę zawodową.

Jeśli zajmujesz się wolontariatem lub wykonujesz jakieś dodatkowe prace, referencje może ci również wystawić tamtejszy zwierzchnik.

Jak wybrać najlepsze osoby do wystawienia referencji?

Decydując na czyje referencje, chcesz powołać się w aplikacji o pracę, wybierz osoby, które mają o tobie jak największą ilość informacji zawodowych. Właśnie o to będzie pytał rekruter.

Upewnij się również, że osoby mające dostarczyć ci referencji potwierdzą to, co wpisałeś do życiorysu i wystawią ci jak najbardziej pozytywne świadectwo. Błędem byłoby na przykład podanie kontaktu do swojego byłego szefa, jeśli istniał między wami jakiś konflikt lub nie dogadywaliście się pod względem zawodowym. W takim wypadku jego opinia na twój temat może zaprzepaścić szanse na zatrudnienie w nowej firmie.

Co powinny zawierać referencje?

Decydując się na sprawdzenie twoich referencji, przyszły pracodawca najczęściej będzie chciał zdobyć odpowiedzi na następujące pytania:

• jak długo byłeś zatrudniony w danej firmie i na jakim stanowisku,
• jaki był stosunek zawodowy między tobą a osobą udzielającą ci referencji,
• jak długo się znacie,
• co należało do twoich obowiązków i jak się z nich wywiązywałeś,
• czy dana osoba poleca zatrudnienie cię i dlaczego.

Im pełniejszy obraz zawodowy będzie można stworzyć na podstawie czyichś referencji, tym lepiej.

Referencje a świadectwo pracy

W polskich realiach oprócz referencji istnieje również dokument nazywany świadectwem pracy. Są to jednak dwa niezależne od siebie pojęcia i nie należy ich mylić.

Świadectwo pracy to dokument, który pracodawca musi wydać obowiązkowo, najpóźniej w ostatni dzień twojego zatrudnienia. Zawiera on informacje na temat okresu zatrudnienia, stanowiska, rodzaju wykonywanej pracy, wymiaru etatu, powodzie ustania stosunku pracy oraz innych danych potrzebnych do wnioskowania o ubezpieczenie społeczne z powodu ewentualnego bezrobocia. Według ustaleń zawartych w Kodeksie Pracy, świadectwo pracy nie może zawierać informacji oceniającej cię jako pracownika.

Referencje wydawane są natomiast grzecznościowo i zależą wyłącznie od dobrej woli osoby, do której się o nie zwracasz. Pamiętaj jednak, że rekruter nie może skontaktować się z twoim byłym pracodawcą i zadawać pytań o twoje wyniki w pracy bez twojej wiedzy.

Kiedy dodać referencje do CV?

Jeszcze do niedawna referencje stosowano w Polsce dość rzadko i uważało się, że powinny się one znaleźć w dokumentach aplikacyjnych kandydata tylko wtedy, gdy rekruter wyraźnie o to prosi. Jeśli więc oferta pracy jasno wspomina o obowiązkowym załączeniu referencji, koniecznie należy je umieścić. Jeśli nie, lepiej tę kwestię przemilczeć, ewentualnie dodając na końcu CV: „referencje dostępne na życzenie”.

Coraz częściej jednak polscy specjaliści od rekrutacji zalecają, aby dodać referencje do CV nawet wtedy, jeśli nie ma o nich wzmianki w ogłoszeniu. Skąd ta zmiana? Polski rynek pracy jest niezwykle konkurencyjny, co sprawia, że presja na wyróżnienie się z tłumu kandydatów staje się coraz większa. Każda informacja dodatkowo wzmacniająca twoje CV jest na wagę złota i zdecydowanie warto ją wykorzystać.

Dodanie referencji do życiorysu już na wstępnym etapie rekrutacji to swego rodzaju „czytanie w myślach rekrutera”. Pokaże, że traktujesz swoją aplikację bardzo poważnie, nie masz nic do ukrycia, a to, co napisałeś w CV, mogą potwierdzić inne osoby. Co więcej, zaoszczędzisz rekruterowi czasu i ułatwisz mu pracę.

Gdzie umieścić referencje w życiorysie?

Zdecydowałeś się dodać referencje do swojego CV? To doskonale! Pytanie tylko, jakie miejsce jest w tym celu najodpowiedniejsze.

Pomimo swojej niekwestionowanej wartości referencje nie stanowią głównych elementów CV i powinny być traktowane jako dodatkowa rubryka. Najlepiej, jeśli pojawi się ona w jednej z końcowych części twojego życiorysu, poniżej doświadczenia zawodowego, wykształcenia i umiejętności.

Chcąc dodać sekcję z referencjami do twojego CV na Jobseeker, wypełnij najpierw swoje dane osobowe a następnie kliknij pasek znajdujący się na samym dole. Spośród wybranych opcji wybierz Referencje, a następnie przenieś je w wybrane miejsce.

Jak wpisać referencje do CV?

Zastanawiasz się, w jaki sposób podać referencje w swoim życiorysie? Poniżej kilka wskazówek:

Ilość kontaktów

Najczęściej sugeruje się, aby wymienić 3 różne osoby mogące dostarczyć referencji. Nie ma sensu podawać więcej – rekruter raczej nie będzie miał czasu, aby skontaktować się ze wszystkimi wymienionymi przez ciebie osobami. Wybierz więc 3 najlepsze osoby.

Informacje o osobach służących referencjami

Pamiętaj, że głównym celem podania referencji w życiorysie jest umożliwienie przyszłemu pracodawcy kontaktu z osobami, które mogą mu powiedzieć coś o tobie pod względem zawodowym. Dlatego też ważne jest, abyś umieścił następujące dane:

• imię i nazwisko twojego kontaktu,
• stanowisko i firmę, w której pracuje,
• numer telefonu,
• adres e-mail.

Zanim dopiszesz daną osobę do swojego CV, koniecznie upewnij się, czy dane kontaktowe, jakie posiadasz, są wciąż aktualne.

Przykładowe referencje w CV

Jak powinny wyglądać dobre referencje? Poniższe przykłady na pewno pomogą ci zbudować swoją własną listę:

Referencje

Referencje a długie CV

Co, jeśli twój życiorys jest już na tyle długi, że nie ma w nim miejsca na podanie referencji? Zamiast dokładać je „na siłę”, zmniejszać czcionkę i marginesy (co odbije się na wizualnej estetyce i czytelności dokumentu), lepiej dołączyć je w osobnym dokumencie.

W ten prosty sposób zaoszczędzisz miejsce w CV, będziesz mógł je wykorzystać na pełniejsze rozwinięcie twojego doświadczenia i umiejętności, a rekruter dostanie czytelną i łatwą do wydrukowania listę z osobami mogącymi dostarczyć o tobie dodatkowych informacji i potwierdzić te zawarte w curriculum vitae.

Referencje pisemne i ustne

Do tej pory w Polsce najczęściej wykorzystywano referencje pisemne, czyli tak zwany list rekomendacyjny dołączany do dokumentacji aplikacyjnej. Niemniej jednak kandydaci najczęściej sami pisali sobie takie listy, a ich byli szefowie tylko składali na nich swoje podpisy. W zasadzie więc listy referencyjne nie wnosiły żadnych informacji, które pozwoliłyby rekruterowi spojrzeć na kandydata pod innym kątem, lub dowiedzieć się o nim czegoś więcej.

Z tego właśnie powodu obecnie coraz bardziej ceni się referencje ustne, przekazywane przez telefon. Są one bardziej naturalne i tym samym wiarygodne.

Referencje – podstawowe savoir-vivre

Zanim zdecydujesz się na podanie kontaktów do swoich byłych zwierzchników i współpracowników, koniecznie powiadom ich o tym i uzyskaj najpierw ich zgodę.

Telefon lub e-mail od nieznanej osoby, która dopytuje się o ciebie, będzie dla nich zaskoczeniem, często niemiłym. Nawet najlepszy były szef, z którym łączyły cię doskonałe stosunki, niekoniecznie będzie miał czas albo chęci na taką rozmowę.

Z tego samego powodu nigdy nie umieszczaj w celach referencyjnych danych kontaktowych osób, z którymi pracowałeś w swoim profilu na LinkedIn. Będzie to odebrane jako brak szacunku dla prywatności innych osób. Oczywiście, spontaniczne rekomendacje dodawane na twoim profilu LinkedIn przez osoby trzecie są mile widziane i rekruter na pewno weźmie je pod uwagę.

Informując byłych współpracowników lub zwierzchników z wyprzedzeniem, że byłbyś wdzięczny za ich rekomendacje, dajesz im szansę, aby się przygotować, odświeżyć twój wizerunek i zastanowić się, jakie są twoje najważniejsze zalety zawodowe. Dzięki temu ewentualna rozmowa z twoim przyszłym pracodawcą będzie znacznie bardziej efektywna.

Kolejną zasadą, o której powinieneś pamiętać, jest to, aby zawsze podziękować za udzielone ci referencje. Kto wie, może to właśnie dzięki rozmowie z twoimi kontaktami dana firma zdecydowała się dać ci szansę?