Płeć w CV

Płeć w CV – podłoże prawne

Jeszcze kilka lat temu większość CV nadsyłanych do firm zawierała zarówno zdjęcie kandydata, jak i dużą ilość jego danych osobowych. Płeć, wiek, stan cywilny, ilość dzieci – Polacy dzielili się tymi informacjami z rekruterami, często nie zdając sobie sprawy, jak bardzo mogą one wpłynąć na decyzję o zatrudnieniu.

Od maja 2018 roku dużo się jednak w tej kwestii zmieniło. Weszła wtedy w życie nowa ustawa o ochronie danych osobowych, uwzględniająca zalecenia Unii Europejskiej ujęte w RODO. Obowiązujący od czasu tej nowelizacji Kodeks Pracy znacznie ogranicza informacje personalne, jakich może zażądać pracodawca.

Według art.22 (1) § 1 kodeksu pracy pracodawca może wymagać od kandydata tylko takich danych osobowych, które mają bezpośredni związek ze stanowiskiem, o jakie ten się stara. Należą do nich:

• doświadczenie zawodowe,
• umiejętności,
• wykształcenie,
• dane identyfikacyjne,
• dane kontaktowe.

Do danych identyfikacyjnych należy imię i nazwisko kandydata oraz jego data urodzenia, natomiast w celach kontaktowych wystarczy podać swój adres mailowy, numer telefonu lub miejsce zamieszkania (adres korespondencyjny).

Oprócz wyżej wymienionych informacji rekruter nie ma prawa prosić o żadne inne.

Czy wpisywać płeć w CV?

Jak jasno wynika z przedstawionej powyżej podstawy prawnej, nie masz obowiązku wpisywania swojej płci do curriculum vitae, chyba że dobrowolnie chcesz się tą informacją podzielić z rekruterem. Czy warto to robić? Najczęściej nie.

Płeć a ilość wolnego miejsca w CV

Jeśli posiadasz tradycyjnie brzmiące, polskie imię, nie musisz wyjaśniać, czy jesteś kobietą czy mężczyzną. Rekruter sam się tego przecież bez problemu domyśli.

Wpisując płeć do życiorysu, niepotrzebnie tracisz więc linijkę tekstu, którą mógłbyś znacznie lepiej wykorzystać, dodając na przykład interesującą informację o twoich osiągnięciach czy ukończonych szkoleniach.

Dyskryminacja ze względu na płeć – typowe stereotypy

Jeszcze ważniejszym powodem, dla którego nie zaleca się podawania swojej płci w życiorysie, jest możliwość narażenia się na świadomą lub nieświadomą dyskryminację ze strony rekrutera.

Mimo iż prawo polskie promuje równość płci w zatrudnieniu i wyraźnie zabrania dyskryminacji w miejscu pracy, zdarza się dość często, że czyjaś aplikacja zostaje odrzucona tylko dlatego, że rekruterowi nie spodobał się jego wiek, płeć lub stan cywilny.

W polskich firmach najtrudniej jest znaleźć pracę młodym kobietom, które potencjalnie mogą wyjść za mąż i mieć dzieci, a także matkom reintegrującym się po urlopie wychowawczym. Opierając się na przestarzałych stereotypach, pracodawcy często zakładają z góry, że nie sprawdzą się one w roli odpowiedzialnego pracownika.

Oczywiście zdarzają się również przypadki dyskryminacji wobec mężczyzn, ale – bądźmy szczerzy – nie są one tak notoryczne, jak wobec kobiet.

Dyskryminacja a CV osób niebinarnych lub transpłciowych

Mimo dużej modernizacji naszego kraju i „otwarciu na świat”, jakie nastąpiły w ostatnich 20 latach, polskie społeczeństwo wciąż z wielkim trudem akceptuje odrębność seksualną. Osoby niebinarne (identyfikujące się zarówno z kobietami, jak i mężczyznami) i transpłciowe to grupy najbardziej narażone na dyskryminację nie tylko w kontekście zawodowym, ale i każdym innym.

Informując w życiorysie, że należysz do mniejszości seksualnych, tylko niepotrzebnie naraziłbyś się na automatyczne odrzucenie twojej kandydatury, lub niezdrowe i niezwiązane ze stanowiskiem zainteresowanie twoją osobą. Przemilcz zatem swoją płeć w CV.

Różnice płacowe między kobietami a mężczyznami w Polsce

Wykonując tę samą pracę, kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni. Jest to zjawisko powszechne nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Średnia różnica płac w Unii Europejskiej wynosi około 14%. W naszym kraju – jak podaje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – w zależności od metody pomiaru, kobiety zarabiają średnio 7% do 18,5% mniej niż mężczyźni. W przeliczeniu na złotówki daje to różnicę około 700 złotych.

Starając się o pracę, warto poinformować się o tym, ile wynosi średnie wynagrodzenie rynkowe dla danego stanowiska. W ten sposób kobieta wybrana w procesie rekrutacyjnym będzie mogła wiedzieć, czy pracodawca nie próbuje przypadkiem wykorzystać różnic płacowych na swoją korzyść.

Płeć w CV a obcobrzmiące imię i nazwisko

Jesteś cudzoziemcem mieszającym w Polsce i na podstawie twojego imienia i nazwiska trudno stwierdzić, czy jesteś kobietą czy mężczyzną? A może twoi rodzice nadali ci uniwersalne imię takie jak Alex, Dominique, Max, Robin, Taylor, na co prawo naszego kraju zezwala od 2015 roku? Pamiętaj, że nie musisz informować pracodawcy o swojej płci w życiorysie, chyba że sądzisz, że może zadziałać to na twoją korzyść.

Biorąc pod uwagę, że nie musisz do aplikacji dołączać swojego zdjęcia, CV mężczyzny i CV kobiety może się zupełnie niczym nie różnić. To z kolei daje obu płciom dokładnie takie same szanse przy wstępnej selekcji kandydatów.

Zawody, do których nie wolno zatrudniać kobiet

To, że prawo polskie chroni przed dyskryminacją przy zatrudnieniu, nie oznacza, że kobieta może być zatrudniona na każde stanowisko.

Nie chodzi tu o podział na tradycyjnie „męskie” i „damskie” zawody, bo przecież kobieta może kierować ciężarówką, a mężczyzna pracować w przedszkolu. Mowa tu o stanowiskach, na które nie można w Polsce zatrudniać kobiet w ciąży lub karmiących.

Chodzi tu przede wszystkim o takie zawody, których wykonywanie wiąże się z dodatkowym ryzykiem poronienia, lub takie, w których karmiące matki byłyby narażone na szkodliwe substancje mogące się przedostać do mleka.

Szukając kandydata do tego typu pracy, rekruter ma prawo odrzucić aplikację ciężarnej kobiety lub młodej matki.

Określona płeć wymogiem stanowiska

Czy zdarzają się jednak sytuacje, kiedy pracodawca może oferować dane stanowisko tylko osobom określonej płci?

Tak, ale są to dość specyficzne przypadki. Producent filmu może szukać aktorki do danej roli i wtedy oczywiście w grę będą wchodziły tylko kobiety. Agencja modeli może potrzebować kandydata do prezentacji nowej kolekcji dla Panów. Może się również zdarzyć, że wewnętrzna polityka równowagi między zatrudnieniem kobiet a mężczyzn zmusza daną firmę do zatrudnienia tylko określonej płci.

Dyskryminacyjne oferty pracy

„Szukamy sekretarki”, „Praca dla młodej asystentki”, „Zatrudnię przedszkolankę na pół etatu, „Pielęgniarka pilnie poszukiwana” – ogłoszenia o pracę z góry określające, że mogą kandydować tylko kobiety (lub tylko mężczyźni), są niezgodne z prawem.

Rekruter może w ogłoszeniu o pracę stawiać warunki odnoszące się wyłącznie do merytorycznych kompetencji kandydata, jego doświadczenia i wykształcenia.

Jak wpisać płeć do CV?

Prawo prawem, ale polskie realia pozostawiają jednak jeszcze dużo do życzenia, jeśli chodzi o dobre praktyki rekrutacyjne.

Oczywiście, jeśli dana firma gra nie fair, można spróbować obrócić to na własną korzyść. Z oferty jasno wynika, że oferowane stanowisko jest dla kobiety? Podkreśl zatem ten fakt w życiorysie. Czytając twoje imię i nazwisko, rekruter może nie zwrócić na to uwagi, ale widząc czarno na białym, że jesteś kobietą, powinien dodać ci za to kilka punktów.

To, gdzie wpisać płeć w CV, jest dość oczywiste: jest to część twoich informacji personalnych i właśnie w tej sekcji powinieneś ją dodać. W jaki sposób to zrobić? Wystarczy, że obok imienia i nazwiska dopisz swoją płeć. Możesz to również zrobić w następnej linii:

Przykłady:

Imię i nazwisko: Alex Łabądź (kobieta)

lub

Imię i nazwisko: Alex Łabądź

Płeć: kobieta

Jeśli korzystasz z kreatora CV na Jobseeker, wystarczy, że w sekcji z Danymi Osobowymi klikniesz „Płeć”.

Podsumowanie

Aby przeciwdziałać dyskryminacji, wiele krajów rozwiniętych ogranicza coraz bardziej ilość danych, jakich pracodawcy mogą wymagać od kandydatów. Państwa takie jak Francja czy Niemcy z sukcesem przetestowały nawet opcję anonimowych CV. Okazuje się, że znacznie zwiększają one szanse na zatrudnienie tych najczęściej dyskryminowanych grup społecznych. Czy tego rodzaju praktyka przyjmie się również w Polsce? Czas pokaże. Póki co, nie ma sensu podawać w życiorysie swojej płci, chyba że płynie z tego jakaś korzyść dla kandydata.